Καρακόλιθος 25 Απριλίου 1944

Με μια ακόμη υπόθεση της Κατοχής θα ασχοληθούμε στο δεύτερο θέμα μας. Πρόκειται για άλλο ένα έγκλημα πολέμου που διεπράχθη από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής στις 25 Απριλίου 1944, για την εκτέλεση δηλαδή 134 αμάχων ανδρών ως αντίποινα για ενέδρα του ΕΛΑΣ στον Καρακόλιθο Βοιωτίας. Αφού υπενθυμίσουμε ότι τα αντίποινα από στρατιωτικές δυνάμεις εις βάρος αμάχων ήταν και είναι πάντοτε έγκλημα πολέμου, ας έλθουμε στα γεγονότα:

Οσοι έχουν ταξιδέψει στον παλιό δρόμο που οδηγούσε από τη Λιβαδειά στην Αράχωβα γνωρίζουν ότι η θέση Καρακόλιθος, εκτός από πολύ όμορφη, είναι και εξαιρετικά κατάλληλη για "στήσιμο ενέδρας" καθώς το στενό πέρασμα ανάμεσα στις δυο λοφοπλαγιές παρέχει την απαραίτητη κάλυψη ενώ και η διαφυγή είναι εύκολη προς το βουνό αριστερά όπως κατευθυνόμαστε από Λιβαδειά προς Αράχωβα. Ολα αυτά δεν είχαν διαφύγει από τον ΕΛΑΣ και στις 25 Απριλίου 1944 τμήμα του κτύπησε ομάδα Γερμανών αξιωματικών που κινούνταν στον επαρχιακό δρόμο με δύο αυτοκίνητα και αρκετούς μοτοσυκλετιστές ως συνοδεία.
Η επίθεση του ΕΛΑΣ ήταν αστραπιαία και αποτελεσματική.

Σύμφωνα με την Ιστορία της Αντίστασης 1940-1945, Εκδόσεις Αυλός, 9 Γερμανοί έπεσαν νεκροί, μεταξύ των οποίων ένας συνταγματάρχης και άλλοι 3 αξιωματικοί. Από την πλευρά τους οι Γερμανοί επισήμως έκαναν λόγο για 2 Γερμανούς αξιωματικούς νεκρούς από το κτύπημα. Πιθανότατα, η γερμανική άποψη για τις απώλειες είναι η αληθινή για δύο λόγους: 1. Η πασίγνωστη για τη μεθοδικότητά της γερμανική γραφειοκρατία απεδείχθη ότι κατέγραφε με ακρίβεια τα πάντα μέχρι και την τελευταία στιγμή του πολέμου και 2. Ασφαλώς οι αντάρτες του ΕΛΑΣ μετά την επίθεση δεν στάθηκαν να μετρήσουν τις εχθρικές απώλειες ώστε να έχουμε μια αξιόπιστη μαρτυρία από μέρους τους.

Αυτό πάντως λίγη σημασία έχει. Εκείνο που είναι σημαντικό και ενδιαφέρει είναι ότι αμέσως οι Γερμανοί προέβησαν σε αντίποινα και την ίδια μέρα 25 Απριλίου 1944 εξετέλεσαν 134 αμάχους άνδρες εκ των οποίων οι 110 ήταν κρατούμενοι στις φυλακές Λιβαδειάς.
Η διαταγή για τα αντίποινα δημοσιεύτηκε στο Βήμα της 2ας Μαϊου 1944.

Εκτός από του κρατούμενους στις φυλακές Λιβαδειάς υπάρχουν θύματα από το Δίστομο, το Κυριάκι και 39 Λαμιώτες. Ομως πώς βρέθηκαν οι Λαμιώτες στη Λιβαδειά; Ο Mark Mazower στο βιβλίο του "Η Ελλάδα του Χίτλερ" αναφέρει: "... Αυτό που συνέβη στη Λαμία την ημέρα του Αγίου Γεωργίου (23 Απριλίου 1944) ήταν τυπικό γι' αυτού του είδους τις επιχειρήσεις: ξαφνικά στρατιώτες μπλοκάρισαν ένα μέρος της πόλης και όλοι οι κάτοικοι που ήταν πάνω από 14 χρονών διατάχθηκαν να σταθούν στην κεντρική πλατεία με τα χέρια ψηλά. Αξιωματούχοι της SD ήλεγχαν τα χαρτιά τους και, με την υπόδειξη ενός μασκοφόρου Ελληνα δωσίλογου, έστειλαν πολλούς στη φυλακή. Μια εβδομάδα αργότερα 35 από αυτούς οδηγήθηκαν στη Λιβαδειά και τουφεκίστηκαν εκεί. Αλλοι σκοτώθηκαν αργότερα σε περαιτέρω αντίποινα". Αυτοί λοιπόν πρέπει να ήταν οι άτυχοι Λαμιώτες που έπεσαν στον Καρακόλιθο.

Οι άμαχοι Ελληνες που εκτελέστηκαν είναι οι εξής, σύμφωνα με τα "Κατοχικά" της Κούλας Ξηραδάκη.

Από τη Λιβαδειά
Λουκάς Ταμπάκης, Ευάγγελος Ταμπάκης 27, Γεώργιος Καραμάνης, Ευστάθιος Παντελόπουλος, Ευστάθιος Αγραφιώτης, Γεώργιος Κουτσονίκας 27, Δημήτριος Θεοδοσόπουλος 23, Μιχαήλ Αρούνης 17, Χρήστος Μανιάς 24, Αθανάσιος Μάγκας, Νικόλαος Φλώρος 20, Γεώργιος Μπότσης, Φίλιππος Ντόκος 25, Κώνσταντίνος Μακρόπουλος, Ματθαίος Μωραίτης, Μιχαήλ Φοριάρης 22, Ανάστασιος Βαλλάς, Σωτήριος Πασάς 30, Χαράλαμπος Μήτσου 35, Κωνσταντίνος Πατής 24, Κωνσταντίνος Κουτσονίκος 24, Λεονάρδος Κουντουριώτης 55, Γεώργιος Μπεχλιβανόπουλος 18, Γεώργιος Μανταζής 24, Αλέξανδρος Ξυλομελέτης 27, Ευθύμιος Ντέμος, Αθανάσιος Κουντούρης, Κωνσταντίνος Μακρής, Θεόδωρος Συμεωνίδης 42, Ανάστασιος Σακελλαρόπουλος 24, Βασίλειος Γιακουμής, Λάζαρος Ανθόπουλος, Παναγιώτης Αθανακλίδης, Ευάγγελος Χαλκιδάκης, Κωνσταντίνος Καστανίδης, Γεώργιος Ζαχαρίου, Γεώργιος Φοντόπουλος, Δημήτριος Σπάρος, Ευάγγελος Αγγελακάκης, Γεώργιος Μάτσας 22, Γρηγόριος Κωνσταντίνου, Θρασύβουλος Βάμβας, Σπύρος Πάλλας, Κοσμάς Τριάντης 40, Γεώργιος Σιγάλας, Λεωνίδας Σκληρός, Δημήτριος Μαντηλαράς, Αθανάσιος Αποστολίδης, Κωνσταντίνος Τσαουσάνης, Ιωάννης Δέδες, Νικόλαος Μελισσαράκος, Λουκάς Βασιλείου, Πέτρος Σταματάκης, Σπύρος Σιδέρης, Μιχαήλ Ζώντικας, Γεώργιος Ζυγογιάννης, Δημήτριος Καπούλας 43, Κωνσταντίνος Παπαϊωάννου 29, Χρήστος Ζαρίδης 33, Γεώργιος Τσιαμάτης, Χαράλαμπος Καλύβας 18, Ιωάννης Καλύβας 29, Σίμος Χ. Λάμπρου.

Από το Δίστομο
Δημήτριος Σφουντούρης 28, Οθων Καραγιάννης 24, Ευστάθιος Σιδέρης 23, Ιωάννης Γαβρίλης 24.

Από το Κυριάκι
Θεόδωρος Λαζάρου 24, Γεώργιος Σκόντρας 27, Νικόλαος Α. Τσούρας 22, Νικόλαος Γ. Τσούρας 22, Λουκάς Κουτσίκος 23, Κωνσταντίνος Μπενέκος 21, Χαράλαμπος Κόλλιας 26, Κωνσταντίνος Βεννάς 22, Λουκάς Κότσου 26.

Από τη Λαμία
Βασίλειος Κατζάλης 34, Γεώργιος Σκούρας 32, Ευάγγελος Στάικος, Κωνσταντίνος Τραχανάς, Ευστάθιος και Γεώργιος Μουρούνης, Φλώριος Αναστασίου, Δημοσθένης Ταξιάρχης, Ευάγγελος Ζηρός, Γεώργιος Κοντρόπουλος, Γεώργιος Ευθυμιόπουλος, Βασίλειος Λέκκας 31, Γεώργιος Κούζας, Δημήτριος Κουφοκώστας 19, Γρηγόρης Παρδάλης 23, Κωνσταντίνος Γαούζος 26, Βασίλειος Μανιγιώτης, Ηλίας Σκουντεράκος, Ευστάθιος Στραγγυλάκος 38, Δημήτριος Καπετανάκης 22, Ευστάθιος Δάρδης, Αλέξανδρος Καρέτσος 30, Νικόλαος Μπαρώνος 32, Αντώνιος Κάκος 33, Ευθύμιος Μπελάκης 39, Ιωάννης Μπελάκης 22, Ευστάθιος Γιαννακόπουλος 35, Απόστολος Κοντογιώργος, Θεόδωρος Γκόλτσος, Γεώργιος Τσέλιος, Χρήστος Στοφόρος, Κομνάς Κομνάς, Ευάγγελος Κουρκουτάς 27, Λουκάς Τζίφας, Λουκάς Θανασάκος 28, Απόστολος Κουρογιάννης, Απόστολος Κουρούμπαλης.

Τα υπ' αριθμ. 368 και 287/1945 βουλεύματα του Ελληνικού Γραφείου Εγκλημάτων Πολέμου αποφαίνονται ότι υπεύθυνοι για το έγκλημα είναι ο συνταγματάρχης Χάιζελ, ο λοχαγός Βέρνερ, ο υπολοχαγός Μάαρ και ο λοχίας Γιανς. Οι ίδιοι αυτοί Γερμανοί ευθύνονται και για την πλήρη καταστροφή του Υψηλάντη Βοιωτίας στις 10 Αυγούστου 1944.