Ο Edmund Bohun, η Μακεδονία και η Λιβαδειά1

Μια πολυσύνθετη προσωπικότητα, αλλά παρ' όλα αυτά συνήθης στην αυγή της νέας εποχής, στην αρχή της βιομηχανικής επανάστασης, είναι ο Edmund Bohun. Λίγο τυχοδιώκτης, λίγο πολιτικός, λίγο θρησκόληπτος, λίγο λόγιος και αρκετά σημαντικός συγγραφέας είναι περισσότερο γνωστός για το "Γεωγραφικό Λεξικό" του όπου με επιστημονική για την εποχή ακρίβεια καταγράφει τον τόπο και τον χώρο χωρίς σκοπιμότητες και υστεροβουλίες τουλάχιστον στην περιοχή μας. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Ο Edmund Bohun γεννιέται το 1645 στο Ρίγκσφιλντ του Σάφλοκ. Γιος του Baxter Bohun εγγράφεται για σπουδές στο Κέμπριτζ όμως λόγω μιας επιδημίας πανώλους στα 1666 δεν αποφοίτησε ποτέ.
Το 1669 νυμφεύεται την Μέρι Μπράμπτον και διάγει τα επόμενα 15 χρόνια στο πατρικό του σπίτι στο Γουέστχαλ, όπου μεταξύ άλλων για λίγο καιρό διατελεί ειρηνοδίκης. Το 1684 μετακομίζει στο Λονδίνο και επιδίδεται σε πολιτικούς αγώνες αναλαμβάνοντας για 5 μήνες τη θέση του (θα λέγαμε υπουργού Τύπου) ενώ το 1698 διασχίζει τον Ατλαντικό καθώς διορίζεται κάτι σαν υπουργός Δικαιοσύνης στην αποικία της Νότιας Καρολίνας στην Αμερική. Λίγο αργότερα πεθαίνει στην Αμερική -στις 5 Οκτωβρίου του 1699- κατά τη διάρκεια μιας επιδημίας πυρετού.


Αν και θα άξιζε να ασχοληθεί κανείς με την περιπετειώδη ζωή του Edmund Bohun δεν θα το κάνουμε, τουλάχιστον τώρα.
Εδώ περισσότερο μας ενδιαφέρει, όπως προείπαμε, η συγγραφική δράση του και κυρίως
ένα βιβλίο του με τον φιλόδοξο τίτλο " Γεωγραφικό Λεξικό, με τα παρόντα και αρχαία ονόματα όλων των χωρών, επαρχίες, etc. ολόκληρου του κόσμου" (Geographical Dictionary, Representing the Present and Ancient Names of All the Countries, Provinces,etc. of the Whole World, London, 1688).
Το «Γεωγραφικό Λεξικό» του Edmund Bohun εξεδόθη στο Λονδίνο το 1688 και περιελάμβανε 806 σελίδες και 8.500 χιλιάδες λήμματα και καταχωρίσεις. Αποτελεί μια από τις σημαντικότερες γεωγραφικές πραγματείες της εποχής του, γνώρισε αλλεπάλληλες εκδόσεις μεταξύ των οποίων και την αναθεωρημένη και επαυξημένη 3η έκδοση του 1693 και επηρέασε πολύ την αγγλοσαξονική οπτική για τον τρόπο που προσλαμβάνεται στη Δύση ο χώρος και ο πληθυσμός σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Ο ίδιος ο Edmund Bohun αποδίδει την πατρότητα των γεωγραφικών λεξικών στον Στέφανο Βυζάντιο και δεν παραλείπει ασφαλώς στο περίφημο πόνημά του να αναφερθεί στην Ελλάδα και τις ελληνικές χώρες. Tο λήμμα GREECE παρουσιάζει πολλαπλό ενδιαφέρον για τον σύγχρονο αναγνώστη και ιδιαίτερα για τον Βοιωτό φιλίστορα. Είναι αυτό που βλέπετε εδώ.

Ο Edmund Bohun γράφει -μην ξεχνάμε το 1688 (!!!)- ότι η Ελλάδα είναι μια μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα που ορίζεται ανατολικά από την Προποντίδα, νότια από τη Μεσόγειο Θάλασσα, δυτικά από το Ιόνιο Πέλαγος και τον Κόλπο της Βενετίας και βόρεια; Βόρεια λοιπόν η Ελλάδα συνορεύει με τη Βουλγαρία, τη Σερβία και το Ιλλυρικό -λέει ο Αγγλος λόγιος- χώρες από τις οποίες τη διαχωρίζει η οροσειρά του Αίμου μέχρι το Εύξεινο Πόντο.

Δηλαδή τα όρια της Ελλάδας ιστορικά περιλαμβάνουν την Ανατολική Ρωμυλία, την περιοχή των Σκοπίων και αυτή την περιοχή που συνήθως αποκαλούμε Βόρεια Ηπειρο. Από το απόσπασμα αυτό είναι φανερό ότι ο Edmund Bohun δεν είχε διαβάσει Μπενέντικτ Αντερσον ή Ερικ Χομσμπάουμ ώστε να πειστεί ότι τα έθνη και τα σύνορα δημιουργήθηκαν μετά τη γαλλική επανάσταση το 1789. Αρα είναι εκτός γραμμής :-)).

Και φυσικά δεν αναφέρει πουθενά ο Bohun "Σλαβο-Μακεδόνες" και "Σλαβο-Μακεδονία": αντιθέτως γράφει καθαρά ότι η Ελλάδα συνορεύει με τη Σερβία και τη Βουλγαρία.

Εξειδικεύει παρακάτω ο Edmund Bohun.

Η Ελλάδα -γράφει- περιλαμβάνει τη Θράκη, τώρα Ρωμανία, τη Μακεδονία, την Αχαία τώρα Λιβαδειά, τον Μοριά/Πελοπόννησο και το μεγαλύτερο μέρος των νησιών του Αιγαίου.

Είναι και πάλι φανερό ότι ο Αγγλος λόγιος είναι ανενημέρωτος :-)). Δεν γνωρίζει τις θεωρίες περί κατακτημένης από τους Ελληνες Μακεδονίας που υποστηρίζουν κρατικά επιχορηγούμενες ΜΚΟ, αμφιλεγόμενα αλλά αδρά χρηματοδοτούμενα ιδρύματα και διάφοροι μεμονωμένοι ανόητοι -και όχι μόνο ανόητοι- στην Ελλάδα, οι λεγόμενοι εθνομηδενιστές.

Επανερχόμενοι στα σοβαρά σημειώνουμε πως είναι εντυπωσιακό το ότι ο Edmund Bohun πριν από 320 χρόνια δίδει σχεδόν ακριβώς την έκταση που μετέπειτα καταλαμβάνει η Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη.

Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους όλους Βοιωτούς παρουσιάζει το γεγονός ότι ο Edmund Bohun αναφέρει (το 1688 υπενθυμίζω) πως η περιοχή μεταξύ της Μακεδονίας και της Πελοποννήσου ονομαζόταν παλαιότερα Αχαία και τώρα Λιβαδειά. Είναι η παλαιότερη γραπτή μαρτυρία και μάλιστα σε ένα τόσο σημαντικό σύγγραμμα (εκτός από χάρτες) που γνωρίζω όπου αναφέρεται ολόκληρος ο κορμός της Ελλάδας, μεταξύ Μακεδονίας και Πελοποννήσου ως "Livadia".

Ομως για τη "χώρα της Λιβαδειάς" τον 17ο αιώνα και για το ιστορικό πλαίσιο της εποχής που γράφεται το Γεωγραφικό Λεξικό του Edmund Bohun θα τα πούμε το Σαββατοκύριακο σε νέο σημείωμα.

ΥΓ: Για τη "χώρα της Λιβαδειάς" είχα αποφασίσει να γράψω αλλά αφού προέκυψαν "φιλοσκοπιανοί" στη viotia δεν βλάπτει μια αναφορά στη Μακεδονία.